تمدن سیلک
تحقیقات نشان میدهد که در حدود 8000سال پیش، مردمی در این ناحیه ساکن بودهاند که تمدن پیشرفتهای داشتهاند. دوران زندگی در سیلک را به شش دوره تقسیم میکنند که از 8000 سال پیش شروع شده تا آخرین دوره که مربوط به 2700 سال پیش است. هر مرتبه که در وضع زندگی مردم سیلک تغییری رخ میداده، نقش ظروف سفالینی که آنها میساختهاند تغییر میکرده است. بعضی از این سفالها از بهترین و زیباترین نمونههای سفالسازی هستند که تاکنون در ایران به دست آمده تا آنجا که موزههای دنیا با داشتن ظروف سفالی سیلک به خود میبالند و شاید بهتر بود تمام مکتبهای نقاشی دنیا را به علاوه«1»میکردند و آن منحصر به سبک نقوش سفالینههای سیلک بود. مردم سیلک جنگجو نبودهاند چون در میان آثارشان اسلحه و ادوات جنگی دیده نمیشود و بیشتر آثارشان مربوط به کشت و زراعت است.سیلک امروزی فقط در تپه جنوبی و شمالی است هر چند که در منطقهای به طول و عرض 4کیلومتر، اشیاء و قبرهای هزارانساله پیدا شده که اکنون خانههای مردم بر روی آنها بنا شده است.
تپه جنوبی " سیلک " با مساحتی بیش از دو هکتار در سه کیلومتری جنوب شرقی شهر کاشان معرف دوره های سوم و چهارم سیلک است. اگر چه از لحاظ فرهنگی دوره سوم سیلک ادامه دوره دوم در تپه شمالی است، اما پیشرفتهای چشمگیری که در امور فنی نصیب صعنعتگران ساکن آن شد، این دوره را از دوره های پیشین و بعدی، یعنی دوره های دوم و چهارم به گونه ای بر جسته جدا و متمایز می سازد.
دوره سوم از هشت لایه استقرار تشکیل شده است. اواسط این دوره که همزمان با دوران شکوفایی صنعت و فن در سراسر فلات مرکزی است، پیشرفتهای شگرفی را در صنایعی همچون سفالگری و فلزکاری به نمایش می گذارد. از زمان لایه چهارم از دوره سوم، به علت افزایش تقاضا برای سفال و گسترش مبادلات تجاری که نیاز به وسایل حمل و نقل کالا را بیشتر می کرد، سفالگران سیلک برای تولید سفال انبوه دست به اختراع چرخ سفالگری زدند. این زمان در حدود 4500 ق.م. بود. اما، بزرگترین رویداد در ایجاد تحولات صنعتی، تجاری، سیاسی و اجتماعی در عصر باستان را که راهگشای پیدایش تمدنهای بزرگ و ظهور امپراتوریها شد، کشف فلز و ذوب آن بود. این تحول عظیم صنعتی نخستین بار و به طور تقریبا" همزمان در دو منطقه مرکزی آناتولی درتپه " چایونو " و در فلات مرکزی ایران در تپه " قبرستان " قزوین در حدود اواخر نیمه اول هزاره پنجم ق.م. و یکی دو قرن بعد در " تل ابلیس " در استان کرمان به وقوع پیوست. در " سیلک " صنعتگران با ذوب مس و ریختن آن در قالبهای باز، ابزارها و ادوات متعدد و گوناگون مانندتبر، چکش، کلنگ یک سر، کلنگ دو سر، تیغ خنجر، سوزن، سنجاق، اسکنه و قلم تولید کردند و آنها را نوع مشابه سنگی یا استخوانی آن نمودند